KDV İndirimli Oran ve İade
Ömer ÇAKICI – Abdullah KÜTÜKÇÜ – M. Bahattin AKÇAY –Mustafa ERSAN
TÜRMOB Yayınları, 708 sayfa, 2013
Bu çalışmanın öncelikli amaçlarından birisi Bakanlar Kurulu Kararlarıyla genel oranın dışına çıkarılan ve indirimli orana tabi tutulan mal ve hizmetlerin neler olduğunu daha açık ve net olarak ortaya koymaktır.
KDV oran indiriminin getirdiği ikinci önemli sonuç ise indirimli orana tabi işlemi gerçekleştirenlerin genel oran nedeniyle yüklenip ticari işlemleri kapsamında gideremedikleri KDV tutarlarının söz konusu mükelleflere iade edilmesiyle ilgilidir.
Bu çalışmanın ikinci amacı ise son derece karmaşık olan indirimli orana tabi işlemlerde iade uygulamasını örneklerle daha anlaşılır hale getirmektir.
Kitapta, gerek indirimli oran uygulanacak mal ve hizmetlerin açıklanması, gerekse indirimli orana tabi işlem nedeniyle iadesi istenecek KDV tutarının hesaplanması detaylı bir şekilde yer almaktadır.
İÇİNDEKİLER
Giriş
BİRİNCİ KISIM
KATMA DEĞER VERGİSİNDE İNDİRİMLİ ORAN KAVRAMI
BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İNDİRİMLİ ORAN
A. GENEL AÇIKLAMA
B. AVRUPA BİRLİĞİ’NDE İNDİRİMLİ ORAN
1. Avrupa Birliği KDV Direktifi (2006/112/EC)
1.1. Direktifte Yer Alan Temel Kurallar
1.2. Direktifte İndirimli Oran Uygulanabileceği Belirtilen İşlemler
2. AB Üyesi Ülkelerde KDV Oranları
3. Avrupa Birliği’nde İndirimli KDV Oranı Uygulamasına Yönelik Tartışmalar
4. Avrupa Birliği’nde KDV Oranlarını Basitleştirme Çabaları
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK KDV SİSTEMİNDE İNDİRİMLİ ORAN
GENEL AÇIKLAMA
B. VERGİLERİN KANUNİLİĞİ İLKESİ
1. Anayasal Düzenleme
2. Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi
2.1. Bakanlar Kurulu Kararında Yer Alan Temel İlkeler
2.1.1. KDV Oranları
2.1.2. Finansal Kiralamaya Konu Mallar
2.1.3. Toptan – Perakende Safhada Teslim ve Oran Farklılaştırması
2.2. KDV Oranlarını Belirleyen Bakanlar Kurulu Kararı’nda Ast Hukuk Normuna Atıf Yapılması
2.3. KDV Oranlarını Belirleyen Bakanlar Kurulu Kararı’nda Eşdeğer Hukuk Normuna Atıf Yapılması
C. FARKLI ORANA TABİ ÜRÜNLERİN BİRLİKTE SATILMASI
1. Genel Kural
2. Genel Orana Tabi Malın Yanında İndirimli Orana Tabi Malın Promosyon Olarak Verilmesi
3. İndirimli Orana Tabi Malın Yanında Daha Yüksek Orana Tabi Malın Promosyon Olarak Verilmesi
4. Avrupa Birliği ve OECD Ülkelerindeki Tartışmalar
4.1. Promosyon Kavramı
4.2. Promosyon Olarak Kabul Edilmeyen Mal veya Hizmetin Matrahı
4.3. Türkiye Uygulaması
D. İSKONTO UYGULAMASI
1. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilen İskontolar
2. Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip, Yıl Sonlarında, Belli Bir Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında Yapılan İskontolar
2.1. 26 seri nolu KDV Genel Tebliği
2.2. 116 seri nolu KDV Genel Tebliği
E. KONUTTA KDV UYGULAMASI
1. Genel Açıklama
2. Konutlarda Uygulanacak KDV Oranının Belirlenmesi
2.1. Yeni Düzenlemenin Geçerli Olduğu İller: Büyükşehir Belediyeleri
2.2. Büyükşehirlerde Yeni Uygulamaya Tabi Olmayan Yerler
2.2.1. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Kapsamında Rezerv Yapı Alanı ve Riskli Alan Olarak Belirlenen Yerler ile Riskli Yapıların Bulunduğu Yerler
2.2.2. Arsa Birim Metrekare Vergi Değeri Beşyüz Türk Lirasının Altında Olan Yerler
2.3. Lüks veya Birinci Sınıf İnşaat Kavramı
2.4. İnşaat Ruhsatı 1 Ocak 2013’ten Önce Alınanlar
İKİNCİ KISIM
İNDİRİMLİ ORANDA KATMA DEĞER VERGİSİNE TABİ MAL (TESLİM) VE HİZMETLER
BİRİNCİ BÖLÜM
YÜZDE 1’E TABİ MAL (TESLİM) VE HİZMETLER (I SAYILI LİSTE)
A. GENEL AÇIKLAMA
1. Genel Olarak
2. Toptan-Perakende Ayrımı
3. Kullanım Yeri
B. (%1) ORANINDA KDV’YE TABİ MAL VE HİZMETLER
1. Kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı, ceviz, fındık, antep fıstığı, çam fıstığı, yer fıstığı, kestane, leblebi, ayçiçeği çekirdeği, kabak çekirdeği
2. a) Mazı, palamut, kendir tohumu, kanola (kolza), kitre
b) Meyan kökü, meyan balı, meyan hülasası, çöven, sumak yaprağı, defne yaprağı, ıhlamur, kekik, adaçayı, mahlep, kimyon, susam, anason, haşhaş tohumu, rezene tohumu, süpürge teli ve tohumu ile bunlardan mamul süpürgeler, kapari (kebere), harnup (keçiboynuzu), harnup çekirdeği, zerdali çekirdeği, kayısı çekirdeği, kişniş, acıbadem, kuzu göbeği mantar, şeker pancarı
3. Buğday, bulgur, arpa, mısır, yulaf, çavdar, darı, çeltik, soya, kuru fasulye, kuru barbunya, kuru bakla, nohut, mercimek, patates, kuru soğan, sarımsak, zeytin, zeytinyağı, küçük ve büyükbaş hayvanlar (arılar dahil), 20/12/2010 tarihli ve 2010/1180 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş TGTC’nin 01.05 pozisyonunda yer alan hayvanlar ile 2 no.lu faslında yer alan mallar,
4. Buğday unu, buğday unundan imal edilen ekmekler (kepekli olanlar dahil, diğer katkı maddeliler hariç), yufka
5. Buğday, arpa, mısır, çeltik, fasulye, yer fıstığı, ayçiçeği, soya, şeker pancarı, patates, pamuk, nohut, yonca, korunga, adi ve diğer fiğler, sorgum, sudan otu ve sorgum-sudan melezinin sertifikalı tohumlukları ile sertifikalı meyve fidanları
6. İlgili mevzuata göre toptancı hallerinde faaliyette bulunanlara ve bunlar tarafından gerçek usule tabi KDV mükelleflerine yapılan taze sebze ve meyve (mamulleri hariç) teslimleri
7. Suni döllenme için dondurulmuş hayvan spermaları
8. Gazete ve dergiler (21/6/1927 tarihli ve 1117 sayılı Kanun hükümlerine göre poşetlenerek satılanların tesliminde bu Kararın 1 inci maddesinin (a) bendinde öngörülen vergi oranı uygulanır.)
9. Kullanılmış binek otomobilleri ve kullanılmış traktörler
10. TGTCnin 2713.20.00.00.11 pozisyonunda yer alan penetrasyon asfalt (cut-back asfaltlar hariç) teslimi
11. Net alanı 150 m2’ye kadar konut teslimleri ile belediyeler, il özel idareleri, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve bunların % 51 veya daha fazla hissesine ya da yönetiminde oy hakkına sahip oldukları işletmeler tarafından konut yapılmak üzere projelendirilmiş arsaların (sosyal tesisler için ayrılan bölümler dahil) net alanı 150 m2’nin altındaki konutlara isabet eden kısmı
12. Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri
13. Kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşları ve belediyelere yapılan sadece net alanı 150 m2’ye kadar konutlara ilişkin inşaat taahhüt işleri
14. Cenaze hizmetleri
15. 3065 sayılı KDV Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca teslimleri KDVnden istisna olan araçların, faaliyetleri kısmen veya tamamen bu araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflere kiralanması hizmeti
16. 3065 sayılı KDV Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca Yatırım Teşvik Belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizatın, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre finansal kiralama şirketleri tarafından kiralanması
17. GTİP numaraları ile belirlenen bazı marka ve teçhizattan amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyanların finansal kiralanmaya konu olmak üzere 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre finansal kiralama şirketlerine teslimi ve bu malların finansal kiralama şirketleri tarafından KDV mükellefleri ile işlemleri KDV’den istisna edildiği için KDV mükellefiyeti bulunmayan ancak kazançları bilanço esasına göre tespit edilen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine kiralanması ve teslimi
18. Kur’an-ı Kerim (Kur’an meal ve tefsir kitapları ile münhasıran Kur’an cüz, sûre, ayet ve/veya meallerini içeren kitaplar dâhil) ile Tevrat, Zebur ve İncil kitapları
İKİNCİ BÖLÜM
YÜZDE 8’E TABİ MAL (TESLİM) VE HİZMETLER ((II) SAYILI LİSTE)
BİRİNCİ ALT BÖLÜM
YÜZDE 8’E TABİ GIDA MADDELERİ
A. (%8) ORANINDA KDV’YE TABİ GIDA MADDELERİ
1. Hayvanlar, Sakatatlar, Deniz Ürünleri
2. Süt ve Süt Ürünleri, Kuş ve Kümes Hayvanlarının Yumurtası ve Bal
3. Bağırsak ve Sakatat
4. Asma, Fidan, Çelik, Misel, Fide
5. Sebzeler ve Kök ve Yumru Bitkiler, Baklagiller ve Zeytin
6. Meyveler
7. Çay, Kahve ve Baharatlar
8. Hububat
9. Unlar
10. Tohum, çekirdek ve sporlar
11. İnsan Gıdası Olan Yağlar
12. Et mamulleri
13. Şeker ve Beyaz Çikolata
14. Kakao, Çikolata ve Kakaolu Mamuller
15. Unlu Mamuller, Bisküvi ve Makarnalar
16. Sebze ve Meyveden Mamul Mallar
17. Hazır Çorba, Sos, Dondurma
18. Sular, Gazozlar, Şıralar, Sirkeler
19. Zeytin küspesi (prina)
20. Tuzlar
İKİNCİ ALT BÖLÜM
YÜZDE 8’E TABİ DİĞER MAL VE HİZMETLER
1. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı
2. Ham post ve deriler
3. İplik, Flament ve Lifler
4. Mensucat, Vatka, Keçe, Kordela
5. İç ve Dış Giyim Eşyası İle Mensucattan Mamul Ev Tekstil Ürünleri
6. Deri ve Yapay Deriden Mamul Giyim Eşyası
7. Ayakkabı, Terlik, Çizme
8. Çanta, Bavul, Valiz
9. Halılar ve Dokunmuş Yer Kaplamaları
10. Fason Olarak Yapılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri
11. Ödeme Kaydedici Cihaz Teslimleri
12. Takoğraf Cihazı Teslimleri
13. Gazete ve Baskı Kâğıtları
14. Kitap ve Benzeri Yayınlar ile Eğitim Araçları
15. Eğitim ve Öğretim Hizmetleri ile Öğrencilere Verilen Taşıma ve Barınma Hizmetleri
16. Sinema, tiyatro, opera, operet, bale, müze giriş ücretleri
17. Mamalar, Serumlar, Kan Ürünleri ve Aşılar
18. İlaçlar ile ilaçların terkibindeki etkin maddeler ve etkin madde üretiminde kullanılan hammaddeler
19. Zirai İlaçlar
20. Veteriner İlaçları
21. Teşhis, Tedavi, Rehabilitasyon ve Ambulans Hizmetleri
22. Tıbbi Malzeme ve Cihazlar ile Bunlardan Makine ve Cihaz Niteliğini Taşıyanların Kiralanması İşlemleri
23. Hayvan Yemleri
24. Yeme-İçme Hizmetleri
25. Geceleme Hizmetleri
26. Bakım ve Huzurevleri ile Yetimhanelerde Verilen Hizmetler
27. Atık Su Hizmetleri
28. Tarım Makinaları ve Traktörler
29. Bazı Makinalar
ÜÇÜNCÜ KISIM
İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE UYGULAMASI
BİRİNCİ BÖLÜM
İNDİRİMLİ ORANA TABİ İŞLEMLERDE İADE UYGULAMASININ GENEL ESASLARI
A. Genel Açıklamalar
B. İade Uygulamasının Temel İlkeleri
1. İndirimli Orana Tabi Bir İşlem Bulunmalıdır
2. İndirimli Orana Tabi İşlem Fiilen Gerçekleşmelidir
3. İadesi Talep Edilecek KDV Tutarının İndirimi Mümkün Bulunmalıdır
4. İndirimli Orana Tabi İşlem Tam İstisna Kapsamına Girmemelidir
5. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Kaydıyla Teslimi
6. İndirimli Orana Tabi İşlem Nedeniyle Yüklenilen Vergi İşlemin Gerçekleştiği Vergilendirme Dönemi İtibariyle İndirim Yoluyla Telafi Edilmemiş Olmalıdır
7. İadesi Talep Edilecek KDV, İndirimli Orana Tabi İşlemden Önce Yüklenilmiş Olmalıdır
8. İade Tutarı, İadenin Talep Edildiği Yıl İçin Bakanlar Kurulunca Belirlenen Alt Sınırı Aşmalıdır
9. İade Talebi Süresi İçerisinde Yapılmalıdır
C. İade Hesabına Dâhil Edilebilecek KDV
1. İndirimli Orana Tabi İşlem Nedeniyle Doğrudan Yüklenilen Vergiler
2. Genel İmal ve İdare Giderleri Nedeniyle Yüklenilen KDV
3. Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler Nedeniyle Yüklenilen KDV
4. Sonradan Düzenlenen veya Temin Edilen Belgelerde Yer Alan Vergiler
5. Önceki Yıllara Ait İade Edilmeyen Alt Sınır Tutarları 6. Stoklarda Yer Alan Mallar İçin Yüklenilen Vergiler
D. İade Tutarının Hesaplanması
1. Yılı İçinde Mahsuben Talep Edilecek İade Tutarlarının Hesaplanması
2. İzleyen Yıl İçerisinde Nakden/Mahsuben Talep Edilecek İade Tutarlarının Hesaplanması
E. Mahsuben İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
1. Yılı İçinde Mahsuben İade İçin Aranılan Belgeler
2. Dörtbin (4.000) TL’yi Aşmayan Tutarların İadesi
3. Dörtbin (4.000 TL)’yi Aşan Tutarların İadesi
4. İndirimli Orana Tabi Malların İhraç Amaçlı Teslimlerinde Mahsuben İade
5. Mahsup İşlemi
6. Mahsubu Talep Edilebilecek Borçlar
7. Yılı İçerisindeki İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi
8. Yılı İçerisinde Mahsup Edilemeyen Tutarların Beyannamede Gösterilmesi
F. Nakden İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
1. İzleyen Yıl İçinde Nakden/Mahsuben İade İçin Aranılan Belgeler
2. Dörtbin (4.000 TL)’yi Aşmayan Tutarların İadesi
3. Dörtbin (4.000 TL)’yi Aşan Tutarların İadesi
4. Yıllık İade Taleplerinin Beyannamede Gösterilmesi
G. İndirimli Orana Tabi İşlemin Matrahının Değişmesi
1. Genel Açıklama
2. İade Gerçekleşmeden Önce KDV Matrahında Meydana Gelen Değişikliklerin Düzeltilmesi
3. İade Gerçekleştikten Sonra Matrahın Değişmesi
H. İndirimli Orana Tabi Malın Özel Matrah Şekli Uygulaması Kapsamında Tesliminde iade Tutarının Hesaplanması
İKİNCİ BÖLÜM
İADE TALEBİNDE BULUNAN MÜKELLEFLER BAKIMINDAN ÖZELLİKLİ DURUMLAR
A. İndirimli Orana Tabi İşlemleriyle Birlikte Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemleri Bulunan Mükelleflerin İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
1. Genel Açıklama
2. İade Talebinin Yerine Getirilmesi
3. İadesi Talep Edilen Tutarın Devreden Vergi Tutarından Yüksek Olması
B. Fason Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinden Kaynaklanan İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
C. Özel Hesap Dönemi Tayin Edilen Mükelleflerin İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
D. Şahıs Şirketleri ile Adi Ortaklıkların İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
1. Genel Açıklama
2. Şahıs Şirketleri
3. Adi flirketler
4. İş Ortaklıkları
5. Konsorsiyumlar
E. Seyahat Acentelerinin Durumu
F. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
G. Mükellefiyeti Sona Erenlerin İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
H. Devrolan, Bölünen veya Birleşen Mükelleflerin İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
1. Genel Açıklama
I. Özel Esaslara Tabi Mükelleflerin İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
UYGULAMA ÖRNEKLERİ
Örnek 1
Örnek 2
Örnek 3
Sonuç
İLGİLİ MEVZUAT
GÜNCEL KDV ORANLARI
119 SERİ NO'LU KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ